Tyrant - Eerste aflevering

Een van de meest besproken series deze zomer is de FX serie Tyrant. Controversieel vanwege haar Arabische setting en de vrees voor Moslim-stereotypering. Bekritiseerd voor de afbeelding van seksueel geweld. Onzeker vanwege het problematische productieproces. Toch staat Tyrant er. De serie slaagt niet in alles wat het wil bereiken, maar is toch een van de verrassende pilots van het jaar.

Barry Al Fayeed (Engelsman Adam Rayner, Hawthorne) woont in de Verenigde Staten met zijn vrouw Molly (Jennifer Finnigan, Close to Home), dochter Emma (Anne Winters, The Fosters) en zoon Sammy (Noah Silver, The Borgias). Als Barry's neef gaat trouwen besluit hij met zijn familie aanwezig te zijn. De bruiloft is echter in het fictieve Abbudin, waar Barry's familie de macht in handen heeft. Barry heeft twintig jaar eerder het leven als zoon van dictator Khaled Al Fayeed (Nassar Faris, Elementary) achter zich gelaten. Barry's broer en opvolger van de troon, Jamal (Ashraf Barhom, 300: Rise of an Empire), belichaamt alles wat Barry heeft proberen te ontvluchten. De terugkeer gaat gepaard met wrange begroetingen, een botsing van culturen en een vacuüm waarin Barry binnen de kortste keren geconfronteerd wordt met zijn verleden en zijn toekomst.

Tyrant is een Godfather-achtige concept, bedacht door Gideon Raff (Homeland). HBO en Showtime wilde het project hebben, maar FX liep er mee weg. Regisseur Ang Lee (Life of Pi) verliet het project, evenals producent Craig Wright (Dirty Sexy Money) en uiteindelijk ook Raff zelf. In plaats daar van is Howard Gordon (Homeland) verantwoordelijk voor het uiteindelijke product. Met een CV waar ook 24 en The X-Files op staan, kan Gordon weinig fout doen. Toch is Tyrant niet de gewelddadige soap die Raff ooit creëerde. Noch is het een intelligente politieke thriller, waar Gordon bekend om staat. Tyrant ligt ergens in het midden en die onzekerheid is te voelen. Er is actie waar Don Corleone trots op zou zijn, emotionele ontwikkelingen die Meerdijk dagelijks versieren en er is een vleugje hoop dat er toch meer achter de serie zit dan ze laat zien.

In de professionele handen van regisseur David Yates (de laatste drie Harry Potter films) ziet Tyrant er fantastisch uit. Israël fungeert als achtergrond, maar het ontwerp van het decor, de kostuums en de speciale effecten maken de serie zo schitterend. Uiterlijk is niet het probleem hier. Met een gevoelig onderwerp als de Islamitische cultuur uit het perspectief van Amerikanen, om maar niet te spreken over het dramatiseren en eventueel sympathiseren van een dictator in een Arabisch land, loopt de serie op flinterdun ijs. Khadaffi en Sadam worden even genoemd, maar veel meer durft de serie niet aan. Jamal komt regelrecht uit het hoofd van een Islamofoob. Hij slaat zijn vrouw, verkracht andermans vrouwen en martelt zijn tegenstanders. De instinctieve afkeur van het Amerika-liefhebbende hoofdpersonage helpt ook niet.

Tyrant heeft op zichzelf een voorspelbare eerste aflevering. Alle hokjes worden netjes afgekruisd in het verhaal over de verloren zoon die onwelwillend terugkeert naar zijn familie. Het zijn de kleine karaktermomenten, die helaas schaars zijn, die de aflevering naar een hoger niveau tillen. Het zinloze seksuele geweld, het haast slaapverwekkende gepraat over familie en eer en de angstvallige ontwijking van culturele relevantie zijn niet goed te praten. Maar een feministische dochter, een zoon die Abbudin wel ziet zitten, een huwelijk dat langzaam ontrafelt en Barry's intrigerende verleden indiceren dat de serie wellicht meer inhoud gaat bieden dan de pilot kan laten zien. Het is ten slotte pas het begin.