Interview met Graham McTavish

Op 24 november 2024 mocht ik acteur Graham McTavish interviewen. Hij was aanwezig op de Heroes Dutch Comic Con in Utrecht. Ik greep mijn kans en vroeg hem het hemd van het lijf. Graham McTavish is een bekende Schotse acteur met een verrassend veelzijdig cv. Hij heeft zijn sporen achtergelaten in het theater en op het witte doek, op tv en in de boekenkast. Door zijn werk als voice-actor is hij ook in de animatie- en gamewereld geen onbekende.

In de database van MijnSerie vinden we hem bijvoorbeeld terug in de heerlijk gekke ruimte-komedie Red Dwarf (1998), het nagelbijtend spannende 24 (2009) en recenter in Preacher (2016) en House of the Dragon (2022).



Maar dat is maar een fractie van zijn werk. Zijn meest bekende rol is vermoedelijk toch die van Dougal McKenzie in Outlander, als de oom van Highlander Jamie Fraser (een rol van heartthrob Sam Heughan).

Dit interview is zijn laatste van dit weekend en hij is duidelijk vermoeid. Mijn vragen gaan vooral over de mens achter de acteur. Deze wat persoonlijker benadering bevalt hem wel.

CM: Veel acteurs hebben een artiestennaam en een verborgen privéleven, maar u bent daar vrij open over.
GM: Ja, ik ben echt trots op mijn eigen naam, al denken mensen vaak dat mijn naam verzonnen is. Ik ben er eigenlijk heel relaxed over. Ik betrek mijn kinderen wel zo min mogelijk in mijn werk en mijn vrouw is zelf al enorm actief op internet en social media. Volgens mij worden mensen eerder opdringender als je probeert alles af te schermen.

Ik probeer beleefd en respectvol te zijn naar de mensen met wie ik spreek en ik hoop dat zij zich net zo opstellen. Ik heb er nog nooit problemen mee gehad. Hopelijk blijft dat zo.

CM: Uw dochter (Honor) speelde een rol in The Hobbit. Heeft zij plannen om later de filmwereld in te gaan?
Graham gaat rechtop zitten en zijn ogen glimmen. Ja! Ze was nog maar vier jaar oud, toen. Ze had het enorm naar haar zin. Ik denk dat zij wel interesse heeft in het vak, maar ziet meer in een carrière achter de camera dan ervoor. En dat is heel verstandig van haar!

CM: Ik begreep dat u zelf ook wilt gaan regisseren, nietwaar?
GM: Ja, we hebben plannen voor een film genaamd “This Guest of Summer”, een komische horrorfilm. Het script is van een vriend (Paul Kavanagh) en ik mag hopelijk een van de regisseurs zijn. Ik heb al wat ervaring. Samen met een vriend heb ik een toneelstuk geschreven over Vincent van Gogh en die hebben we ook samen geregisseerd.

We moeten nog wel het geld bij elkaar krijgen om de film te maken. Dat is hard werken. We zijn echter vastbesloten, want het script is fantastisch. Ik zie er echt naar uit.

CM: U lijkt de aangewezen persoon om het ruige, Schotse type te spelen. Bent u niet bang voor typecasting?
GM: Nee, niet echt. Volgend jaar speel ik zelfs in twee films mee, waarin ik geen ruige Schot zal zijn. Het is zo, mensen zien je iets doen wat ze leuk vinden en dan willen ze je vaker in zo’n soort rol zien. Dat is begrijpelijk en ik vind het niet erg. Ik heb veel plezier in al mijn rollen en om verschillende redenen. Ze zijn immers altijd verbonden door een ding, en dat is spelen dat je iemand anders bent. En dat kennen we allemaal nog van toen we nog jong waren. Acteurs zijn de gelukkigen die dat ook op latere leeftijd nog mogen doen. En ze krijgen er nog voor betaald ook!

CM: U had het net over uw vrouw Garance. Ik was enorm onder de indruk van haar energie, al die dingen waarmee ze zich bezighoudt. Heeft zij u veranderd, de manier waarop u in het leven staat als mens of als acteur?
Graham is verrast door deze vraag. Oh! Eh, nee, niet echt als acteur. Ze is een fantastische steun en inspiratie bij alles wat ik doe, door haar eigen onafhankelijke leven. Ik heb nog nooit een relatie gehad met iemand die zo vol energie en levenslust zit. Ze werkt enorm hard op het moment en het lijkt wel alsof ze daar nog meer energie van krijgt. Heel erg inspirerend! Ik ben enorm trots op haar.



CM: Heeft u een ritueel of speciale manier van voorbereiden, voor een rol? En is die in de loop der jaren veranderd?
GM: Hm, dat is altijd een interessante vraag. Oorspronkelijk kom ik uit het theater. Daar heb je niet de luxe om ‘in je personage te komen’; daar krijg je gewoon de tijd niet voor. Emma Thompson maakte een goede vergelijking tussen Amerikaanse en Britse acteurs. Over het geheel genomen had ze wel gelijk. Amerikaanse acteurs zijn óf toneelacteur, óf film- en tv-acteurs. Er is weinig verbinding tussen die twee vakgebieden.

Britse acteurs doen het vaak allebei. Dán staan ze in het theater en dán spelen ze weer mee in een film. In het theater leer je om jezelf ‘aan’ en ‘uit’ te zetten. Dus, op de planken ben je ‘aan’ en in de coulissen sta je ‘uit’. Dat kan in een seconde gebeuren: we staan in de coulissen te kletsen over van alles en dan hoor ik mijn cue en ik sta meteen ‘aan’ voor mijn scène. Daarna ga ik weer af en sta ik weer ‘uit’. Klaar!

Het is niet als een schakelaar of zo, maar je hoeft niet in je hoofd een heel proces door te gaan om in je personage te klimmen. Na het toneelstuk over Vincent van Gogh hielden we een Q&A. Men vroeg mij hoe ik met mijn emoties omging na een intense scène. Het ging immers over een man met depressieve gevoelens en de dood en zo. En ik zei: Niets, ik haal gewoon een drankje en verder hebben we gewoon lol met elkaar!

Zo is het echt. Mensen willen blijkbaar dat je lijdt of zo. Ze willen zien dat je ervoor en erna hard aan het werk bent om die emotie te tonen. Voor sommige mensen is het niet genoeg dat je gewoon je rol goed neerzet. Ze willen voelen dat je je eerst enorm moet opladen en achteraf weer helemaal tot rust moet komen. En de meeste acteurs die ik ken doen dat niet.

Een mooi voorbeeld: Ik speelde dit jaar een rol in Spartacus met een intelligente jonge acteur. Ik zal zijn naam niet noemen, want het ligt een tikje gevoelig. We hadden een prima band. In die scène speelden we elkaars vijanden. Hij moest dus doen of hij mij haatte. Ik kom voor die scène op de set en ik groet hem. En hij groette niet terug; hij bleef me maar boosaardig aanstaren. Ah, dacht ik, je bent je aan het opladen voor je personage. Prima, fijn. Als je klaar bent, laat het dan even weten, zodat we weer gewoon kunnen praten. Maar ik kreeg alleen maar die starende blik, dus ik liet hem maar. Ik vind het een beetje onzin.

CM: Hij vond ‘method acting’ noodzakelijk?
GM: Ja, precies. Kijk, ik ben niet naar de Theaterschool geweest, dus ik ben niet helemaal op de hoogte van de Stanislavski-methode, maar ik ben vrij zeker dat het niet hetzelfde is als hoe sommige acteurs ermee omgaan. Soms denk ik dat die methode puur voor hun eigen genotzucht is. Maar, ach, als zij het nodig hebben om hun rol te spelen. Als het voor jou nut heeft om eerst in het bos te gaan wonen om in een tv-serie een houthakker te kunnen spelen, ga er lekker voor! Ik heb dat niet nodig.

CM: Was het niet Laurence Olivier die zoiets tegen een acteur zei?
GM: Ja, hij zei tegen Dustin Hoffman dat hij niet zo moeilijk moest doen. “Probeer eens te acteren, beste jongen.”
CM: Dat vond ik briljant, zo van: kom even terug op aarde.
GM: Ja, precies dat.

Het is alweer tijd voor de laatste vraag. Ik heb immers maar een kwartier de tijd gekregen.
CM: Ik zag een grappige scène uit Men in Kilts, waarin u samen met Sam Heughan in een camper door Schotland reist. Hij had nogal veel last van de midgies (Schotse muggen), en u niet.
GM: Hahaha, die beestjes zijn minuscuul en ze kruipen echt overal in. Maar ik heb er totaal geen last van. Ze moeten mij niet, heel gek. Sam werd helemaal opgevreten. Hij sloeg zich in zijn gezicht en zelfs een keer in z’n kruis om die beesten weg te krijgen. Ik moet er nog steeds om lachen als ik eraan denk. Dat verdiende hij ook wel hoor, want hij zit me zo vaak te stangen.

Graham lacht zich de tranen in zijn ogen als hij eraan terugdenkt. Ik ben blij dat hij ook plezier heeft gehad aan het einde van een vermoeiend weekend. Graham McTavish blijkt een verrassend aardige man waarmee het gemakkelijk praten is.