M - Il figlio del secolo is bedoelt om te confronteren. Dat lukt uitstekend. In een tijd dat er politici zijn die Mussolini waarderen om wie hij was is een serie als M - Il figlio del secolo (Engelse titel is Mussolini Son of the Century) best confronterend. Deze Italiaanse serie laat tijdens het eerste seizoen de opkomst zien van de Italiaanse fascistische leider tussen 1919 en 1925. Wat het erg indrukwekkend maakt is dat Luca Marinelli Benito Mussolini geweldig weet neer te zetten. Het feit dat Mussolini de kijker rechtstreeks aanspreekt in de camera is net zo confronterend als de serie zelf.
M - Il figlio del secolo is een fantastische serie.
M - Il figlio del secolo is geen standaard serie. De wijze waarop het verhaal verteld wordt is niet bepaald alledaags. Door eigenzinnig gebruik te maken van historische beelden wordt de impact nog groter. Bovendien weet de serie een uitstekende balans te houden tussen documentaire, drama en soms zelfs theater. Dat laatste wordt vooral gebruikt bij momenten waarop Mussolini zijn gedachten probeert te ordenen of wanneer hij één op één gesprekken voert. Dan is de rest van de vaak grote zaal waarin hij is imposant leeg of gevuld met die ene persoon waar hij het tegen heeft.
De serie is gebaseerd op drie boeken met dezelfde titel. Elk van die boeken behandelt een bepaalde periode van Mussolini. De verwachting was daarom dat er nog twee seizoenen volgen. Mussolini wordt vaak gezien als de grondlegger van het fascisme. Niet helemaal terecht, maar hij is wel de eerste die een heel land overweldigde met dit gedachtegoed. Dit ging gepaard met flink wat geweld, strijd tegen de linkse socialisten en haat tegenover bestaande instituties als de overheid, pers, rechterlijke macht en wetenschap.
Wat vooral opvalt is hoe dit in beeld gebracht wordt. De gebruikte sepia beelden zorgen ervoor dat je direct getransporteerd wordt naar de rumoerige historische periode waarin het zich afspeelt. Je valt er als kijker als het ware middenin. De schokkende beeldvoering past bij het geweld dat getoond wordt. De wijze waarop Mussolini en zijn trawanten worden neergezet is indrukwekkend. Het laat ook goed zien hoe een groep fanatieke volgers zich steeds verder laat verleiden tot geweld en persoonsverheerlijking. In Italië en later Duitsland zorgde het voor het overnemen van de macht.
Aan de andere kant wordt Mussolini soms bijna grotesk neergezet. Naarmate zijn macht groter wordt isoleert hij zich steeds verder van diegenen die hem in de strijd volgde. Zelf maakte hij zijn handen niet vuil maar de mensen om hem heen gingen flink tekeer. Wanneer er aan zijn stoelpoten gezaagd wordt dan blijkt pas wat echt belangrijk is voor Mussolini. De macht en niet de mensen die hem daar gebracht hebben.
Door eigenzinnig gebruik te maken van historische beelden wordt de impact nog groter.
Aan de andere kant zie je de groeiende machteloosheid van de oude macht. In het begin zien de rijke industriëlen in het fascisme een kans om de wereldorde naar hun hand te zetten. Wanneer dit zich echter tegen hen keert is het te laat. Ook anderen laten zich overbluffen door het geweld en de stuurmanskunst van Mussolini. Zijn overtuigingskracht en het feit dat er steeds een bepaalde dreiging vanuit gaat zorgt dat anderen langzaam maar zeker monddood zijn gemaakt. Zelfs in een situatie waarin normaal gesproken niemand zich meer uit zou redden weet Mussolini te overleven.
Het acteerwerk is verbluffend. Zeker als je ziet wie er achter de acteurs zitten die je op het scherm ziet. Bijna niemand is herkenbaar zichzelf. De emoties, de manipulatie en het groeiende gevoel van het eigen gelijk wordt uitstekend in beeld gebracht. Het tempo is soms moordend. De wijze waarop het allemaal in beeld gebracht wordt lijkt soms alsof iemand met ADHD de beeldvoering en productie gedaan heeft. Dat dit juist uitstekend past bij de turbulente tijd van toen (en nu?) maakt M - Il figlio del secolo een fantastische serie.
De zwaarte van de serie wordt enigszins verlicht door het privéleven van Mussolini maar vooral door het beeld dat er van de koning van Italië geschetst wordt. Hij is de belichaming van machteloos, karakterloos en misschien wel de grootste meeloper die er is. Alleen dat meelopen kent voor hem zijn beperkingen. Mussolini is een vrouwenverslinder. Zijn vrouw en kinderen zijn belangrijk maar dan vooral voor het beeld. Mussolini is er namelijk alleen voor zichzelf.
Persoonlijk ben ik, zoals te lezen is, erg enthousiast over hoe deze serie in elkaar steekt. Ik kan me echter voorstellen dat de wijze waarop het gefilmd is en verteld wordt niet iedereen aanspreekt. Het is namelijk niet bepaald alledaags te noemen. Dat is nu net heel erg sterk aan deze serie. Dat het verhaal urgent is bij de hedendaagse situatie en dat de makers zonder pardon de confronterende kant laten zien maakt het wat mij betreft helemaal af. In veel doet het mij denken aan een andere serie uit deze tijd, Babylon Berlin. Deze serie heeft een vergelijkbare vibe en speelt zich af in een vergelijkbare periode (maar dan in Duitsland). De tijdsgeest weten beide series goed te treffen. M - Il figlio del secolo is wel veel meer geënt op de historische werkelijkheid en de personen die daar een rol inspeelden.
Er is al veel discussie ontstaan in Italië over deze serie. Ik ben benieuwd of we nog de kans krijgen het vervolg te zien. Ik kan in ieder geval niet wachten op de volgende twee seizoenen.
Over de auteur, Ron Schoonwater
Na jaren zijn schrijftalent te hebben gebruikt voor muziekrecensies werd het tijd de overstap te maken naar het schrijven over zijn andere grote passie. Films en, de laatste jaren vooral, TV series. Hoewel het altijd leuk is om te vertellen dat je (vooral) van kwaliteit series houdt uit bijvoorbeeld Groot Brittannië en Scandinavië is hij ook fan van Amerikaanse series in de breedste zin van het woord. TV series zijn dan ook een afspiegeling van het leven. Humoristisch, spannend, serieus, verdrietig, spectaculair, dramatisch, ongelooflijk, mooi & soms slechts ter vermaak en afleiding.
