Roots (2016)

De zon schijnt, maar Nederland was de afgelopen tijd niet op haar mooist. Vond ik, tenminste. Typhoon, en in de anonimiteit vele donkere jongens met hem, werd door de politie staande gehouden, omdat hij niet in een auto reed die van gaffer tape aan elkaar hing. Is schijnbaar nog steeds verdacht. Iets meer pigment en een fatsoenlijke auto? Drugsdealer. Sylvana werd online tot op het bot afgemaakt, omdat ze het gore lef had om dingen te zeggen die niet helemaal stroken met ‘ons’ ooh zo tolerante zelfbeeld. Begrijp me niet verkeerd… Niet iedereen hoeft enorme Sylvana Simons posters boven het bed, maar ook als je het niet met iemand eens bent, is er nog altijd zoiets als fatsoen. En samen met twee Turkse en een Marokkaanse Nederlander een partij beginnen? Levensgevaarlijk. Dat de VVD nog blanker is dan het pak vla dat in mijn koelkast al weken schimmel staat te vangen is geen probleem, maar als ‘zij’ zich opeens gaan organiseren dan zijn de rapen gaar. En dan hebben we het nog niet eens over de reacties die loskwamen rondom de vluchtelingenstroom. Als je de verhalen moet geloven, draaide die hele Syrische economie op serieverkrachters en massamoordenaars. Het is bij vlagen om moedeloos van te worden.

Vaak wordt naar aanleiding van al die onwetendheid en het gebrek aan sensitiviteit gewezen op de gaten in ons onderwijssysteem. De bladzijden uit de Nederlandse geschiedenis die niet naar bloemetjes ruiken, lijken vaak nét even wat minder aandacht te krijgen dan de ‘succesverhalen‘. Ik had in ’98 geschiedenis in m’n eindexamenpakket, maar over de schaduwkanten van de Nederlandse expansiedrift leerde ik eigenlijk pas écht van de moeder van een Indische vriendinnetje. Mag hopen dat onze scholen dat inmiddels wat beter voor elkaar hebben, maar daarnaast is het altijd goed om ook op andere manieren je horizon te verbreden. Lees ‘n krant, gebruik het internet eens voor wat anders dan het gluren naar vieze filmpjes en kijk op z’n tijd een documentaire.

Ook op het gebied van films, en in mindere mate series, waagt men zich zo nu en dan aan het pijn uit ons mondiale verleden. 12 Years A Slave, The Butler, Selma, Malcolm X, Amistad, stuk voor stuk films waar je, na afloop op de fiets naar huis, nog een beetje van na sidderde. En terecht. Voor series was het onderwerp jarenlang niet ‘sexy’ genoeg. Een moeilijke boodschap betekende weinig kijkers en weinig kijkers betekende dat Procter & Gamble hun marketingbudget wel inzette rondom een herhaling van The Big Bang Theory bij de concurrent. Een groot filosoof verwoorde het ooit zeer treffend… It’s all about the Benjamins, baby. Toch lijkt er iets te veranderen. Verfilmde het Canadese CBC vorig jaar al Lawrence Hill’s boek The Book Of Negroes, dit jaar hebben we er met Underground en het Roots van History Channel weer twee belangrijke series bij.

Roots vertelt het levensverhaal van Kunta Kinte, die op jonge leeftijd in Gambia gevangen wordt genomen en als slaaf naar Amerika wordt verscheept en is gebaseerd op het boek van Alex Haley met dezelfde titel. ABC goot het aangrijpende verhaal van Kinte en zijn nazaten in 1977 al in serievorm en ging er een jaar later, na 37 keer genomineerd te zijn, met 9 Emmy’s vandoor. De vraag was dus op voorhand of History Channel met deze remake niet al te grote schoenen had aangetrokken, maar na het zien van alle afleveringen zeg ik van niet. Doet het zijn zijn voorganger uit ’77 op alle punten eer aan? Misschien niet. Is het even groots en meeslepend als Amistad en 12 Years A Slave? Nee. De 2016 variant van Roots zal wereldwijd niet zo gretig bekeken worden als het nieuwste seizoen van Game Of Thrones, maar dat maakt dit niet een minder belangrijke serie.

Haley heeft na het verschijnen van zijn boek uit verschillende hoeken de wind van voren gekregen, omdat zijn verhaal hier een daar een loopje zou nemen met de waarheid. Daarbij heeft History Channel de boel natuurlijk zo aangepast dat het geschikt is voor de woonkamer, waardoor feit en fictie nogal eens door elkaar lopen. Dat neemt echter niet weg, dat Roots raakt aan dingen die daadwerkelijk zijn gebeurd. Dingen die in de huidige maatschappij nog steeds hun sporen nalaten. Mensen terugbrengen tot objecten. Objecten die vrij verhandeld en opgeëist konden worden. Objecten die, als ze defect bleken te zijn, tijdens de oversteek naar Amerika gewoon overboord werden geflikkerd. Verscheurde families, verscheurde dromen en verscheurd vlees op de rug van de ongehoorzamen.

De zweep wordt inmiddels misschien niet meer gebruikt, maar het is nog niet zo lang geleden dat ze in Alabama zonder blikken of blozen iemand aan z’n enkels achter de pick-up truck hingen. Niet zo lang gelden dat donker Amerika niet welkom was in de diner. Zij haalden hun eten maar op bij het luik in de naastgelegen steeg. Het heeft zelfs tot de Reagan administratie van de jaren ’80 geduurd, voordat donkere medewerkers van het Witte Huis gelijk betaald werden als hun blanke collega’s. De jaren ’80. Dat is dus nog maar dertig jaar geleden. Dertig jaar. Nee, we zijn er nog lang niet en elke vorm van media – hetzij de krant, hetzij een constructieve onlinediscussie of een serie als Roots – die bijdraagt aan dat bewustzijn is wat mij betreft van harte welkom.

(Excuses voor de enorme lap tekst)

Het is tenslotte History Channel zal ik maar denken.
Een zender die ondanks de naam gewoonlijk eerder loopjes neemt met de geschiedenis dan dat ze accuraat probeert te zijn.
Op zich mag het dan wel leuk lijken om klassiekers een remake te geven maar in het geval van Roots had men beter de fondsen gespendeerd om het originele pellicule een keertje extra op te poetsen of minstens een andere titel te kiezen want dit is de versie uit 1977 onwaardig.
Enkele grote namen in de cast en het feit dat zelfs "Sookie" (Anna Paquin) van de partij is kunnen hier weinig aan veranderen.
Als je er nog moet aan beginnen, doe jezelf een plezier, en kijk gewoon de originele serie nog een keer.