When They See Us - Seizoen 1

“You start to think you did a good job, and then one night, you look away. One night…” Deze zin komt van de moeders van één van de veroordeelde vijf jongens die begin jaren 90 allemaal schuldig worden bevonden aan de aanval op jogger Trisha Meili. Een typisch gevalletje van 'op verkeerde plek op het verkeerde moment' zijn. Wanneer Meili wordt aangevallen is een groep jongeren daar bezig met rotzooi trappen. Hoewel later blijkt dat de betreffende verkrachting en poging tot moord op het slachtoffer hier volledig los van staan, wordt door de politie al gauw de link gelegd met de opstootjes in het park. Kevin Richardson (Justin Cunningham), Antron McCray (Jovan Adepo, The Leftovers), Yusef Salaam (Chris Chalk, Gotham), Raymond Santana (Freddy Miyares) en Korey Wise worden door de politie erin geluisd de misdaad te bekennen en belanden jarenlang onschuldig in de gevangenis. In de vierdelige miniserie When They See Us zien we hoe dit zo ver heeft kunnen komen, maar vooral ook wat dit met hen heeft gedaan.

“What did I learn about the justice system? It’s that it is the wrong name for it.”

Tientallen jongens worden de bewuste avond opgepakt. Het zijn er echter maar vijf die uiteindelijk door stomme pech achter de tralies belanden. Kevin is klein voor zijn leeftijd en gek op muziek terwijl Yusef en Korey goede vrienden zijn die veel samen doen. Alle jongens hebben een normaal leven dat uit het niets overhoop gegooid wordt. Vier van hen komen samen in jeugddetentie te zitten en hebben hierdoor wat steun aan elkaar. Waar de één kracht vindt in zijn geloof wordt de ander er doorheen gesleept met behulp van zijn familie. Alle jongens zijn afkomstig uit armere families. Hierdoor kunnen zij lastig goede verdediging betalen en is het ook na hun vrijlating een continu gevecht om hun hoofd boven water te houden. Hoewel het misdrijf plaatsvindt op 19 april 1989, zullen de mannen uiteindelijk pas in 2002 worden vrijgesproken. In 2014 ontvangen zij een schadevergoeding na afloop van een juridische strijd die veel meer dan alleen tijd en geld heeft gekost.



Het heeft even geduurd voordat deze recensie af was. De griep had hier deels wat mee te maken, maar de bijbehorende emoties omtrent het verhaal speelden ook zeker een rol. When They See Us is een emotionele rollercoaster. De woede, onmacht en het verdriet dat je voelt tijdens het zien van de afleveringen is bijna ongeëvenaard. Hoe heeft dit kunnen gebeuren en hoe kan het dat dit nog steeds gebeurt?! Kort na de release is er een special genaamd When They See Us Now, geleid door Oprah Winfrey, op Netflix verschenen. Hierin interviewt zij de cast, makers en originele Central Park Five, die inmiddels zijn omgedoopt tot de Exonerated Five (Vrijgesproken Vijf). Deze nabeschouwing geeft het verhaal nog meer kracht en om de mannen die dit daadwerkelijk hebben doorgemaakt te zien, is een mooie afsluiting. Toch bevestigt dit ook dat alles z’n sporen heeft nagelaten en alle mannen voor het leven beschadigd zijn door wat hen is aangedaan. Om acteur Joshua Jackson te quoten: “What did I learn about the justice system? It’s that it is the wrong name for it.”

When They See Us bewijst dat de meest ingrijpende verhalen niet bedacht kunnen worden maar zich in het echte leven afspelen.

Het verhaal van Korey staat voor een deel los van de rest. Hij was als enige zestien jaar oud toen hij werd opgepakt en kwam om deze reden in de beruchte Rikers gevangenis voor volwassenen terecht. Ook heeft hij als enige veertien jaar vastgezeten en de daadwerkelijke dader (onbewust) ontmoet. Korey heeft terwijl hij vast zat gruwelijke dingen meegemaakt. Bijna de hele laatste aflevering is dan ook aan zijn verhaal gewijd. Aan het eind van de serie komen ook de echte mannen nog even in beeld en lezen we hoe het nu met hen gaat. Bijzonder is dat de hoofdrollen door twee acteurs worden gespeeld. Zo zien we tijdens de eerste afleveringen met name de kind acteurs en worden deze later vervangen door hun oudere versies. Alleen Jharrel Jerome, die de rol van Korey speelt, is te zien als zowel de oudere als jongere versie van dit karakter. Alle acteurs zijn geweldig en weten hun rollen vol emoties over te brengen. Maar Jharrel schittert in het bijzonder in enkele solo scènes waarin hij als geen ander het lijden van Korey weet over te brengen.

Dit is geen goed bedacht plot in een fantasiewereldje. Dit is het echte leven. De serie heeft dan ook het nodige stof doen opwaaien en lijkt ook voor wat gerechtigheid te zorgen. Zo heeft Linda Fairstein na dit alles een succesvolle carrière als misdaadschrijfster gekregen en is nu juist zij recentelijk ontslagen door haar uitgever. Zoals tijdens de laatste aflevering treffend wordt geïnsinueerd; Fairstein is een ster in misdaadverhalen schrijven en heeft in deze zaak eigenlijk ook haar eigen verhaal gemaakt. Ik vond het een heftige serie om te zien, maar ook een verhaal dat iedereen zou moet kennen. Dit kan en mag immers niet nog een keer gebeuren! De manier waarop het verteld wordt past perfect bij de gebeurtenissen en het feit dat de serie kort na de release trending topic was, laat zien dat menig kijker hier hetzelfde over denkt. When They See Us bewijst dat de meest ingrijpende verhalen niet bedacht kunnen worden maar zich in het echte leven afspelen. Van mij krijgt de serie dan ook een tien, simpelweg vanwege de prachtige emoties en kwetsbaarheid waarmee dit verhaal wordt verteld.