Leuk?
2
0
Bekijk stemmen
Rebus - Complete serie
Iedere crimefan heeft zijn helden; tenminste, daar ga ik van uit. Zowel helden die enkel in boeken te zien zijn als helden ‘op het witte doek’ en soms zijn het helden die in beide hoedanigheden acte de présence geven. Ik heb er (dus) ook. Mark Billinghams Tom Thorne bijvoorbeeld, DCI Banks en Vera Stanhope, om er maar eens een paar te noemen. Zo’n beetje alle personages ook die door Nicola Walker worden gespeeld (Ruth Evershed in Spooks bijvoorbeeld of Cassie Stuart in Unforgotten). Maar John Rebus staat in dat lijstje toch wel op eenzame hoogte.
Rebus is de speurder aan wie de Schotse schrijver Ian Rankin vrijwel zijn hele schrijversleven heeft gewijd; van de allereerste Rebus novel Knots & Crosses in 1987 tot en met de recent verschenen roman In A House Of Lies. Ruim twintig veelgeprezen thrillers en nog veel meer korte verhalen met de illustere politieman in de hoofdrol. En in die periode was Rebus ook nog veertien keer op televisie te zien; tussen 2000 en 2007 om precies te zijn. Wie is John Rebus?
Die vraag is gemakkelijker gesteld dan beantwoord, want Ian Rankin is niet erg scheutig met gegevens over de achtergrond van zijn protagonist. Die moet je als het ware vanuit de verschillende romans en verhalen bij elkaar schrapen. Rebus zou geboren zijn in het stadje Cardenden, ergens ten noorden van Edinburgh. Op vijftienjarige leeftijd trok hij de schooldeuren achter zich dicht om dienst te nemen in het leger. Als militair werd hij ingezet tijdens de zgn. Troubles in Noord Ierland. Hierna werd hij gerekruteerd voor de Special Air Service (SAS), een elitekorps van het Britse leger, maar deze opleiding maakte hij om onopgehelderde redenen niet af. Met de nodige hulp van hooggeplaatste officieren kreeg hij uiteindelijk een baan bij Lothian and Borders Police, waar hij tot zijn pensioen werkte.
Als je dit zo leest, vraag je je misschien af wat John Rebus tot een boeiend personage maakt. Welnu, dat is met name zijn eigengereide karakter, zijn hoogst irritante (voor zijn superieuren althans) eigenzinnigheid en zijn onverschilligheid voor rangen en standen. John Rebus gaat in alles zijn eigen weg en groeit zo uit tot een uiterst succesvol rechercheur. Dat hij daarbij regelmatig vuile handen maakt, neemt hij voor lief; gerechtigheid geschiede! Die eigenzinnigheid speelt hem ook privé parten. In de eerste romans is hij nog getrouwd, maar al gauw verdwijnt zijn vrouw, mét hun dochter, uit zijn leven. John Rebus is simpelweg niet voldoende toegerust voor de rol van levenspartner.
Zoals gezegd leidde het toenemend succes van de Rebus novels ertoe dat een aantal romans door STV Productions werd omgewerkt tot televisiedrama: veertien in totaal. Merkwaardig genoeg was Ian Rankin zelf niet erg enthousiast over het idee. Zijn verhalen spelen zich grotendeels af in Rebus’ hoofd; hoe krijg je dat in vredesnaam op film? Het productieteam loste dat probleem op door veelvuldig gebruik te maken van een voice over op de momenten dat Rebus in beeld is. Je hoort hem als het ware denken. Hoe praktisch die oplossing op zich ook is, ze leidt wat mij betreft niet tot een product waarvoor je gemakkelijk de handen op elkaar krijgt. En zo dachten destijds meer critici erover.
Rankin was evenmin gelukkig met de keus voor John Hannah als vertolker van de Rebus-rol. De romans die voor bewerking gekozen waren, speelden in een periode waarin John Rebus vijfenvijftig was. John Hannah was op dat moment echter nog geen veertig en was dus te jong om een geloofwaardige Rebus te kunnen neerzetten.
Het lijkt erop dat het productieteam ook niet onverdeeld gelukkig was met de gemaakte keuzes. Het idee Rebus' novels te bewerken werd niet losgelaten, maar van Hannah werd afscheid genomen, evenals trouwens van andere acteurs (én van de voice over). Het personage John Rebus werd voortaan gespeeld door Ken Stott en hoewel Ian Rankin daar anders over dacht – in een interview vertelde hij ooit geen idee te hebben hoe John Rebus eruit ziet – is Stott voor mij tot op de dag van vandaag John Rebus. Voor mij past het nieuwe plaatje wel. Zo denk ik voortaan bij het zien van weer een nieuwe rol van Claire Price onmiddellijk aan Rebus’ ondoorgrondelijke rechterhand Siobhan Clarke.
Het voert te ver alle veertien afleveringen hier kort samen te vatten. Het zou per aflevering te kort zijn en in gezamenlijkheid te veel van het goede. Wel moet het Jekyll and Hyde-thema genoemd worden, dat zo’n beetje het centrale thema in de Rebus-verhalen is. Dr. Jekyll and Mr. Hyde is een Amerikaanse horrorfilm over een arts die een drankje brouwt dat ervoor zorgt dat zijn alter ego Mr. Hyde tijdelijk de overhand krijg, dingen doet de hij zelf nooit zou dien en uiteindelijk zelfs begint te moorden. Als vertelthema staat het voor een tweekantige werkelijkheid, zeg maar: een boven- en een onderwereld.
Daarover gaat het uiteindelijk in ieder Rebus-verhaal: de schone schijn van het leven in Edinburgh tegenover de duistere, verborgen kant van de stad, die plotseling bloot komt te liggen wanneer ergens een misdrijf wordt gepleegd. Dan is Rebus op zijn best en stelt hij alles in het werk om wat tot dan toe zorgvuldig verborgen werd gehouden, aan het licht te brengen. En dat kost menig vooraanstaand burger de kop; soms zelfs letterlijk.
Alle Rebus-films zijn nu in een dvd-box verkrijgbaar en dat biedt de mooie gelegenheid te komen tot wat je een finaal oordeel zou kunnen noemen. Hoe geslaagd zijn de bewerkingen van Rankins boeken? Wat het eerste seizoen betreft, de afleveringen met John Hannah dus, kan ik me prima vinden in de kritiek die vrij algemeen was: er zijn fouten in de typecasting gemaakt en de keus voor een voice over was verkeerd.
De hele opzet werkt vervreemdend. De Rebus novels zijn in het algemeen niet eenvoudig te bewerken voor film, maar er waren betere keuzes mogelijk geweest. Dat blijkt wel in de volgende seizoenen, als Ken Stott het stokje overneemt. Hoewel er ook hierop kritiek was, bijvoorbeeld over het gebrek aan spanning, voel ik mij bij die afleveringen net zo thuis als bij de oorspronkelijke boekverhalen. Los van dat alles is zo’n box met alle bewerkingen simpelweg een must voor de echte John Rebus-fan. Die wil alles hebben wat met en over zijn held verschenen is; in print en op dvd. Ik was dan ook erg blij met deze keus van Justbridge Entertainment.
Volg RebusRebus is de speurder aan wie de Schotse schrijver Ian Rankin vrijwel zijn hele schrijversleven heeft gewijd; van de allereerste Rebus novel Knots & Crosses in 1987 tot en met de recent verschenen roman In A House Of Lies. Ruim twintig veelgeprezen thrillers en nog veel meer korte verhalen met de illustere politieman in de hoofdrol. En in die periode was Rebus ook nog veertien keer op televisie te zien; tussen 2000 en 2007 om precies te zijn. Wie is John Rebus?
Die vraag is gemakkelijker gesteld dan beantwoord, want Ian Rankin is niet erg scheutig met gegevens over de achtergrond van zijn protagonist. Die moet je als het ware vanuit de verschillende romans en verhalen bij elkaar schrapen. Rebus zou geboren zijn in het stadje Cardenden, ergens ten noorden van Edinburgh. Op vijftienjarige leeftijd trok hij de schooldeuren achter zich dicht om dienst te nemen in het leger. Als militair werd hij ingezet tijdens de zgn. Troubles in Noord Ierland. Hierna werd hij gerekruteerd voor de Special Air Service (SAS), een elitekorps van het Britse leger, maar deze opleiding maakte hij om onopgehelderde redenen niet af. Met de nodige hulp van hooggeplaatste officieren kreeg hij uiteindelijk een baan bij Lothian and Borders Police, waar hij tot zijn pensioen werkte.
Als je dit zo leest, vraag je je misschien af wat John Rebus tot een boeiend personage maakt. Welnu, dat is met name zijn eigengereide karakter, zijn hoogst irritante (voor zijn superieuren althans) eigenzinnigheid en zijn onverschilligheid voor rangen en standen. John Rebus gaat in alles zijn eigen weg en groeit zo uit tot een uiterst succesvol rechercheur. Dat hij daarbij regelmatig vuile handen maakt, neemt hij voor lief; gerechtigheid geschiede! Die eigenzinnigheid speelt hem ook privé parten. In de eerste romans is hij nog getrouwd, maar al gauw verdwijnt zijn vrouw, mét hun dochter, uit zijn leven. John Rebus is simpelweg niet voldoende toegerust voor de rol van levenspartner.
Zoals gezegd leidde het toenemend succes van de Rebus novels ertoe dat een aantal romans door STV Productions werd omgewerkt tot televisiedrama: veertien in totaal. Merkwaardig genoeg was Ian Rankin zelf niet erg enthousiast over het idee. Zijn verhalen spelen zich grotendeels af in Rebus’ hoofd; hoe krijg je dat in vredesnaam op film? Het productieteam loste dat probleem op door veelvuldig gebruik te maken van een voice over op de momenten dat Rebus in beeld is. Je hoort hem als het ware denken. Hoe praktisch die oplossing op zich ook is, ze leidt wat mij betreft niet tot een product waarvoor je gemakkelijk de handen op elkaar krijgt. En zo dachten destijds meer critici erover.
Rankin was evenmin gelukkig met de keus voor John Hannah als vertolker van de Rebus-rol. De romans die voor bewerking gekozen waren, speelden in een periode waarin John Rebus vijfenvijftig was. John Hannah was op dat moment echter nog geen veertig en was dus te jong om een geloofwaardige Rebus te kunnen neerzetten.
Het lijkt erop dat het productieteam ook niet onverdeeld gelukkig was met de gemaakte keuzes. Het idee Rebus' novels te bewerken werd niet losgelaten, maar van Hannah werd afscheid genomen, evenals trouwens van andere acteurs (én van de voice over). Het personage John Rebus werd voortaan gespeeld door Ken Stott en hoewel Ian Rankin daar anders over dacht – in een interview vertelde hij ooit geen idee te hebben hoe John Rebus eruit ziet – is Stott voor mij tot op de dag van vandaag John Rebus. Voor mij past het nieuwe plaatje wel. Zo denk ik voortaan bij het zien van weer een nieuwe rol van Claire Price onmiddellijk aan Rebus’ ondoorgrondelijke rechterhand Siobhan Clarke.
Het voert te ver alle veertien afleveringen hier kort samen te vatten. Het zou per aflevering te kort zijn en in gezamenlijkheid te veel van het goede. Wel moet het Jekyll and Hyde-thema genoemd worden, dat zo’n beetje het centrale thema in de Rebus-verhalen is. Dr. Jekyll and Mr. Hyde is een Amerikaanse horrorfilm over een arts die een drankje brouwt dat ervoor zorgt dat zijn alter ego Mr. Hyde tijdelijk de overhand krijg, dingen doet de hij zelf nooit zou dien en uiteindelijk zelfs begint te moorden. Als vertelthema staat het voor een tweekantige werkelijkheid, zeg maar: een boven- en een onderwereld.
Daarover gaat het uiteindelijk in ieder Rebus-verhaal: de schone schijn van het leven in Edinburgh tegenover de duistere, verborgen kant van de stad, die plotseling bloot komt te liggen wanneer ergens een misdrijf wordt gepleegd. Dan is Rebus op zijn best en stelt hij alles in het werk om wat tot dan toe zorgvuldig verborgen werd gehouden, aan het licht te brengen. En dat kost menig vooraanstaand burger de kop; soms zelfs letterlijk.
Alle Rebus-films zijn nu in een dvd-box verkrijgbaar en dat biedt de mooie gelegenheid te komen tot wat je een finaal oordeel zou kunnen noemen. Hoe geslaagd zijn de bewerkingen van Rankins boeken? Wat het eerste seizoen betreft, de afleveringen met John Hannah dus, kan ik me prima vinden in de kritiek die vrij algemeen was: er zijn fouten in de typecasting gemaakt en de keus voor een voice over was verkeerd.
De hele opzet werkt vervreemdend. De Rebus novels zijn in het algemeen niet eenvoudig te bewerken voor film, maar er waren betere keuzes mogelijk geweest. Dat blijkt wel in de volgende seizoenen, als Ken Stott het stokje overneemt. Hoewel er ook hierop kritiek was, bijvoorbeeld over het gebrek aan spanning, voel ik mij bij die afleveringen net zo thuis als bij de oorspronkelijke boekverhalen. Los van dat alles is zo’n box met alle bewerkingen simpelweg een must voor de echte John Rebus-fan. Die wil alles hebben wat met en over zijn held verschenen is; in print en op dvd. Ik was dan ook erg blij met deze keus van Justbridge Entertainment.
Reacties (1)