Chernobyl - Eerste aflevering

Wanneer het netwerk HBO met een nieuwe serie op de proppen komt, zijn de verwachtingen bij mij (in de meeste gevallen) hoog. Er zijn behoorlijk wat goede series uitgekomen bij HBO, waarvan de meeste mensen er minimaal een hebben gezien. Op 6 mei startte de eerste aflevering van Chernobyl en de grote vraag die blijft hangen is natuurlijk of deze serie ook onder de categorie 'goed' zal vallen. Dat oordeel komt later pas, aangezien de serie nog steeds bezig is. Voor nu zal ik het hebben over de eerste aflevering.

De serie start met de Sovjet-wetenschapper die het incident moest onderzoeken (Valery Legasov) en die exact twee jaar na de verschrikkelijke kernramp zelfmoord pleegt. Maar niet voordat hij al zijn kennis heeft opgeslagen op cassettebandjes, hopend dat zijn verhaal naar buiten komt. Vervolgens keert het verhaal terug naar het waar het overal begon: Pripjat, Oekraïne, vlakbij de grens van Wit-Rusland. Al was het in 1986 niet Oekraïne, maar de Sovjet-Unie.

De bewoners horen plotseling een harde knal en een stel kijkt naar de vuurzee in de verte. Totaal onbewust van het gevaar gaat de man van het stel zich omkleden en spoedt zich naar de rampplek, want hij is een brandweerman. Ondertussen is er in kernreactor 4 complete verwarring ontstaan, want de werknemers hebben geen flauw idee wat er gaande is. Onder bevel moeten ze controleren of de situatie onder controle is (terwijl duidelijk is dat dit niet het geval is) en wat de status van de reactor is. Maar dat valt niet mee. De medewerkers krijgen natuurlijk de volle laag van de radioactieve straling en hebben dan ook enkele symptomen daarvan zoals overgeven en zwakte. Toch komen enkelingen erachter dat de reactor helemaal weg is. Sterker nog: het 2000 ton wegende dak is bij de explosie eraf geblazen.

Eenmaal terug bij de leidinggevende melden de medewerkers dat de reactor er niet meer is, maar dit wordt keihard ontkend. Ook bij de spoedvergadering die is ingelast worden alle feiten ontkend en ze zijn te chauvinistisch om te erkennen dat zoiets kan gebeuren. Dit terwijl een hoop medewerkers al tekens van stralingsziekte vertoonden. Vol verbazing keek ik naar de incompetentie van de hoge heren en wetenschappers. Buiten de kernreactor staan brandweermannen ondertussen het vuur te doven, zich onbewust en ook ongeïnformeerd van wat er heeft plaatsgevonden, want de brandweermannen gingen uit van een ‘normale’ brand. Ook zij vertonen al symptomen van de straling en ik bedenk me wat voor een dappere mannen toch allemaal hun leven hebben gegeven...

Maar niet alleen de brandweermannen zijn niet op de hoogte van de ramp, de bevolking heeft ook nog geen enkel idee, al is er iemand die een slecht voorgevoel heeft. De mensen staan doodleuk op de brug naar de brand te kijken, omdat het mooie kleuren zijn en er dus spectaculair uitziet. Deze aflevering was een rollercoaster aan emoties. Lichtelijke ergernis omdat de karakters met een Brits accent praten, al begrijp ik wel dat ze in Oekraïne en Rusland niet in de rij zullen staan om dit verhaal te vertolken want dit vergeet men liever. Toch had een Russisch accent er beter bij gepast. Daarnaast was er ook ongeloof over het incompetente leiderschap waarbij niet alleen de ramp werd ontkend, maar ook nog eens de bevolking niet geëvacueerd is geworden. En dan is er nog de shock. Want shockerende beelden krijg je genoeg te zien en lijken soms wel scenes uit een horrorserie of -film. Daarna besef ik dat dit allemaal echt is gebeurd (al is het vast en zeker gedramatiseerd, want zo gaat dat in de televisiewereld) en geen horrorserie of -film is. Ik werd er een beetje stil van...

De eerste aflevering was dus best heftig, zeker wanneer je je bedenkt dat schrijver Craig Mazin jarenlang aan het script heeft gewerkt en daarbij een hoop boeken, verslagen en documentaires over Tsjernobyl heeft gelezen/gezien. Met die kennis denk ik dat het vrij realistisch is allemaal. Ik kan hier dus kort over zijn en vermelden dat deze eerste aflevering absoluut onder de categorie 'goed' valt. Wel denk ik dat de komende afleveringen nog heftiger zullen zijn omdat de gevolgen van de radioactieve straling waarschijnlijk ook zichtbaar zal worden bij de bevolking...